Gaziantep Sanayi Odası (GSO) tarafından, ülkemizde sadece Gaziantep’te üretilen ve dokuma sanatı 16. yüzyıla kadar uzanan “Antep Kutnu Kumaşı” için gerçekleştirdiği coğrafi işaret başvurusu, Türk Patent Enstitüsü (TPE) tarafından onaylandı.
Milli kültürümüzü oluşturan yöresel zenginliklerimize sahip çıkmaya devam eden GSO’nun, 19 Ocak 2015 tarihinde yaptığı coğrafi işaret başvurusu olumlu sonuçlandı. TPE Markalar Dairesi Başkanlığı, ‘’Antep Kutnu Kumaşı’’ coğrafi işaretin Resmi Gazetede ilan edildiğini ve tescil edildiğini bildirerek, tescil belgesini Oda’ya gönderdi.
Şehrin sanayisi güçlendirecek çalışmalarının yanı sıra kültürel zenginliklerini korumaya ve yaşatmaya büyük önem veren GSO, Avrupa Birliği’nden (AB) 2013 yılında Antep baklavasının uluslararası tescilini alma başarısının ardından yeni bir mutluluğu kutnu kumaşında yaşatmış oldu.
Antep Kutnu Kumaşı tescilini almaktan duyduğu mutluluğu dile getiren GSO Yönetim Kurulu Başkanı Adil Sani Konukoğlu, büyük önem taşıyan bu belgenin alınmasında emeği geçen herkese teşekkürlerini sundu.
‘’AB’DEN DE TESCİLİNİ ALMAK İSTİYORUZ’’
Konukoğlu, kutnu kumaşının Gaziantep kültür hazinesinin en nadide parçalarından birisi olduğunu vurgulayarak, şunları söyledi:
‘’Gaziantep’ten dünya mirasına hediye edilen kutnu; tarihin süzgecinden geçerek günümüze gelen kültürel bir mozaiktir, yüzyıllardır ilmek ilmek dokunan emektir, Anadolu’da güzelliğin ve zarafetin sembolüdür… 16. yüzyıldan beri Gaziantep’te dokunan ve padişah kaftanları dikilmesi nedeniyle ‘Saray kumaşı’ olarak da bilinen kutnu kumaşını korumak ve yaşatmak, marka değerini yükselterek ülkemiz ve dünya ekonomisine kazandırmak öncelikli hedeflerimizden birisiydi. Bu nedenle 2015 yılında tescil sürecini başlattık ve çok şükür bu çalışmamızın karşılığını aldık. Emeği geçen herkese minnettarız.’’
GSO Başkanı Konukoğlu, bundan sonra kutnu kumaşının AB’nden coğrafi işaret tescilini almak istediklerini kaydetti.
‘’MARKA ŞEHİR GAZİANTEP’İN MARKA ÜRÜNLERİNİ ARTIRMAK İSTİYORUZ’’
‘’Marka şehir Gaziantep’in marka ürünlerinin sayısını artırmak istiyoruz. Bu doğrultuda şehrimizin geleneksel ürünlerine sahip çıkmaya devam edeceğiz’’ diyen Konukoğlu, Sanayi Odası olarak yaptıkları “Antep Katmeri” tatlısının coğrafi işaret tescil başvurusunun da kısa sürede olumlu sonuçlanmasını beklediklerini bildirdi.
GSO Başkanı Konukoğlu, yöresel zenginliklere önem verilmesi gerektiğini ifade ederek, açıklamasını şöyle tamamladı:
‘’Dünyada birçok ürünün fiyatlandırmasına, değerlendirmesine baktığımız zaman markaların her zaman bir adım önde olduğunu görüyoruz. Ülkelerin ve şehirlerin gelişmesi artık markalarla oluyor. Türkiye’nin her ilinde meşhur ürünleri var. Bu değerlerimizi başka ülkelere kaptırmamanız gerekiyor. Bütün şehirlerimizin yöresel ürünlerine sahip çıkarak markalaştırması, ekonomiye kazandırması gerekiyor.’’
ANTEP KUTNU KUMAŞI
GSO tarafından TPE’ye yapılan başvuru formunda belirtilen bilgilere göre; Antep Kutnu Kumaşı, Gaziantep bölgesinde yüzyıllardır üretilen ve kullanılan genellikle çözgü sateni veya bezayağı örgü ile dokunan, boyuna çizgili desenlerden oluşan bir tür atlas kumaştır.
Bu kumaşın atkı sıklığı ve çözgüsüne göre ‘’kutnu, meydaniye kutnu ve alaca kutnu’’ olmak üzere üç çeşidi bulunur. Bunların tümü Antep Kutnu Kumaşı adı ile anılır.
Antep Kutnu Kumaşı, ülkemizde sadece Gaziantep’te dokunmakta olup, kutnu dokuma sanatının 16. yüzyıla kadar uzandığı bilinmektedir.
Çözgüsü ince ipek, atkısı pamuk ve ipek karışık atılmış, çoğunlukla yollu bir kumaştır. Zamanla çözgüsü suni ipek (floş) iplik, atkısı pamuk iplik kullanılmaya başlanmıştır.
Renkli çözgülerin oluşturduğu boyuna çizgili yolların genişlikleri, renkleri ve desenlerine göre Antep Kutnu Kumaşa ‘’Hindiye Kutnu, Mercan Kutnu, Vişneli Furş, Çiçekli Şahiye, Çingene, Sultan, Yeşil İnci…vs’’ gibi değişik adlar verilmektedir.
Çözgü ipliklerinin bağlama batik tekniği ile renklendirilmesinden dolayı kendiliğinden oluşan desenlere göre ise ‘’Sedefli Bağlama Kutnu, Beyaz Taş Kutnu, Zincirli Kutnu, Sarı Taş Kutnu, Bağlamalı Mehtap…vs’’ farklı şekilde isimlendirilmektedir.
Geçmişte padişah kaftanları da dikilmesi nedeniyle ‘‘Saray kumaşı’’ adıyla anılan Antep Kutnu Kumaşı; yöre insanının geleneksel giysilerinde, halk oyunları kıyafetlerinde ve ayrıca günlük hayatta kullanılan fular, yelek, gömlek, kravat, çanta, giyim eşyaları ile perde, döşemelik kumaş, dekorasyon ve süs eşyalarının yapımında da kullanılmaktadır.
Renk ve desenleriyle meraklılarından yoğun talep gören ve son yıllarda birçok moda tasarımcının ilgisini çeken kutnu kumaşını Türk tasarımcı Serap Pollard, "AW15 Kutnu" koleksiyonu ile Londra Moda Haftası'nda moda dünyasına tanıtmıştı.
COĞRAFİ İŞARET NEDİR
TPE’ye göre coğrafi işaretler; belirli bir bölgeden kaynaklanan ya da belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri itibariyle bu bölge ile özdeşleşmiş bir ürünü gösteren işaretlerdir.
Bu ürünlerin üzerinde o yörenin adının kullanılması, tüketiciler tarafından o ürünün benzerlerinden farklı özelliklere sahip olduğu şeklinde algılanabilir. Tüketiciler söz konusu yöre adıyla satılan ürünleri o yörenin adına duydukları güvenle, aynı türdeki diğer ürünlere tercih edebilirler.
Bu anlamda coğrafi işaretler, geleneksel bilginin bir ürün gibi şekillendirildiği, paketlendiği, alındığı ve satıldığı bir boyuttadır. Ürünün kalitesi, geleneksel üretim metodu ve coğrafi kaynağı arasında kurulan sıkı bağı simgeleyen bir güvencedir. Coğrafi işaret, ürünün standardını korur ve geleneksel üretim metoduna uygun olarak üretilmesini sağlar.