Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, ticari hayatı canlandırmak, bir ödeme aracı olarak piyasada çeke olan güvenin artırılması ve karşılıksız çek suiistimallerini önlemek amacıyla hazırladığı çek kanun taslağı ile çok önemli düzenlemeler ve yenilikler getiriyor. Yeni yasayla birlikte karşılıksız çek sahibine 1 ile 5 ay arasında değişen hapis cezası verilecek.
“BEKLEDİĞİMİZ BİR YASAYDI”Gaziantep Esnaf Odaları Birliği Başkanı Ömer Küsbeoğlu, karşılıksız çek nedeniyle binlerce esnaf ve sanayicinin perişan olduğuna dikkat çekti. Hükümetten uzun süredir bu konuda bir çalışma başlatmasını beklediklerini belirten Küsbeoğlu, “Ancak, geçmişteki mağduriyetlerin tekrar yaşanmaması için kanun taslağına başka denge mekanizmaları konuldu. Yasanın mantığı; cezalandırmadan çok piyasanın sağlıklı ve dengeli şekilde işlerliğini sağlamak, denetimi artırarak suiistimalleri önlemek olarak özetleniyor. Karşılıksız çek tutarı, bu yılın dört aylık döneminde geçen yılın aynı dönemine göre azaldıysa da son yıllarda yüksek oranda artış kaydetti. 2009 yılında 23 milyar lira dolayında olan karşılıksız çek tutarı 2010'da 13.3 milyara, 2011'de 11.5 milyar liraya kadar geriledi. Fakat, hapis cezasının kalktığı 2012'de 20.9 milyara tırmandı. 2013'te 18.1 milyar liraya gerileyen karşılıksız çek tutarı 2014'te 19.9 milyar, 2015 sonunda ise 27.3 milyar liraya fırladı. Taslak düzenleme aynen kabul edilirse karşılıksız çekte 2012'de kaldırılan hapis cezası geri getirilecek. Ceza miktarı istişareler sonucunda belirlenecek ve Bakanlar Kurulu'na sunulacak” diye konuştu.
“ÇEKİ YAZILAN KOÇANI BANKAYA GERİ VERECEK”Çek yasasında yapılan düzenlemelerin ardından Gaziantep’te binlerce esnaf temsilcisinin perişan olduğunu anlatan Şekerciler ve Kuruyemişçiler Odası Başkanı Settar Kıratlı ise yeni yasa ile birlikte çek ile alış verişte güven ortamının sağlanacağını kaydetti. Kıratlı yeni yasa ile birlikte, “Arkası yazılan çekler 3 gün içinde piyasadan çekilecek. Banka, çeki yazılan müşteriden çek koçanını geri isteyecek, müşteri-kredi itibarı sağlayacak. Çekin üzerindeki karekod okutulduğunda müşteri, kaç bankadan çek kullanmış; çek sahibi geçmişte ödemelerini düzgün yapmış mı; şirketin üzerinde iflas erteleme veya tedbir kararı var mı?" gibi durumlar tüccar tarafından görülebilecek. Bir şirketin yönetiminde görev yapan, adına çek düzenlenen kişi, çekleri ödenmiyorsa başka şirketin yönetiminde görev alamayacak. Ciranta (ciro eden kişi) için de "Merkezi Sicil Sistemi veya TC kimlik numarası zorunlu olacak. Ciranta da ödeme konusundaki yükümlülükleri yerine getirecek. Bu bilgiler ticari sır kapsamından çıkarılacak. Karşılıksız çek veren kişi başka şirketin yönetim kurulunda olsa dahi 5 yıl çek yazamayacak. Bugüne kadar, birkaç şirket kurup her biri adına çek alınabiliyordu; bunun önüne geçilecek” şeklinde konuştu.