Gaziantep'te ayçiçek yağına soya karıştıran üreticiye 1 yıl 1 ay 10 gün hapis cezası verilmesi ‘hileli gıda’ cezalarında yeni bir dönemi başlatmış oldu. TMMOB Gıda Mühendisleri Odası Bursa Şube Başkanı Lale Yıldız, bu kararın, gıda güvenliği ve tüketici sağlığının korunması adına emsal niteliğinde olduğunu belirtti.
Lale Yıldız, hileli karışımın bu dava ile ilk kez “halk sağlığını tehdit” suçundan TCK’nın 186. maddesine göre değerlendirildiğini söyledi. Mahkemenin verdiği hapis cezasının tüm ezberleri bozmuş olduğunu belirten Lale Yıldız, "Hileli gıda üretenler için caydırıcı bir mesaj olmasını umuyorum" dedi.
Üreticilerin, yasal bir zorunluluk olarak, alerjen bilgisini etikette mutlaka yazmaları gerektiğini söyleyen Lale Yıldız, soya fasulyesi ve ürünlerinin de alerjen olduğunu ve hassasiyeti olan kişilerde ölümle sonuçlanabilecek ciddi sağlık problemleri ortaya çıkarabileceğini belirterek, "İçine soya yağı katılmış ürünü yüzde 100 ayçiçek yağı diye satarsanız, bunu bilmeden alan ve soyaya alerjisi olan kişiler için çok büyük sağlık riski oluşturmuş olursunuz" dedi.
Gıdada yapılan hilelerin, düzgün üretim yapan firmaların rekabet gücünü kırdığını ve tüketicinin yanıltılmasına yol açtığını söyleyen Yıldız, bu kararın gıda güvenliğiyle ilgili tüm davalarda emsal olmasını, bir sonraki adım olarak da böyle art niyetli üreticilerin ticaretten men edilmesi gerektiğini sözlerine ekledi.
Gaziantep’de 3 Mart 2015’te yapılan denetim sırasında bir firmanın ürettiği ayçiçeği yağından alınan numunenin Türk Gıda Kodeksine uygun olmadığı ortaya çıkarken, firmanın ayçiçeği yağına soya yağı kattığı tespit edildi. Bunun üzerine Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği ile birlikte Tarım İl Müdürlüğü, “kişilerin hayatını ve sağlığını tehlikeye sokacak biçimde bozulmuş ve değiştirilmiş gıda bulundurma suçunun” işlendiği gerekçesiyle mahkemeye başvurdu. Mahkemenin görevlendirdiği bilirkişi raporunda ayçiçeği yağının içinde soya yağının bulunduğuna dikkat çekerek, bu durumun “gıda ve yemde taklit ve tağşiş yapılamaz” hükmüne açıkça aykırı olduğu ifade edildi.
Raporda ayrıca, şu ifadelere yer verildi:
“Üretici, içerisinde alerjen bulunan ürünü ilgili yönetmelik uyarınca etiketinde göstermeli ve tüketici bilgilendirilmelidir. Dolayısıyla soya fasulyesi ve ürünleri, süt ve ürünleri, yumurta, yerfıstığı gibi ürünleri alerjik hassasiyetler gösterenler tüketiciler için sağlık riskleri oluşturabilir. Ürünle ilgili tüm yasal düzenlemeler ve analiz sonuçları incelendiğinde soya fasulyesinin insan sağlığını alerjik yönden olumsuz etkileme ihtimali mevcut olduğu kanaatine varılmıştır.”
Raporun ardından firmanın savunmasını alan Gaziantep 4. Asliye Ceza Mahkemesi, Mart 2018’de “bozulmuş veya değiştirilmiş gıda veya ilaç ticareti” suçunun işlendiğine hükmederek, firma sahibi S.Y.’yi 1 yıl 1 ay 10 gün hapis ve 5 gün adli para cezasına çarptırdı. Gerekçeli karar 28 Ağustos 2018 tarihinde taraflara tebliğ edildi. Ceza ertelenirken, sanığın 1 yıl 6 ay denetim süresine tabi tutulması kararlaştırıldı. Sanık avukatları karar için temyize gitti.