Gaziantep’in Nizip İlçesi’nde Fırat Nehri kıyısında bulunan Zeugma Antik Kentinin, GAP kapsamında inşa edilen Birecik Barajı ve Hidroelektrik Santrali (HES) gölü altında kalacak kesimlerinde 2000 yılında gerçekleştirilen acil kurtarma kazısına sponsor olan SANKO Holding, Zeugma’ya desteklerini sürdürüyor.
Zeugma’da Gaziantep Müzesi kazı ekibinin gerçekleştirdiği kazılara ilişkin bilimsel yayınını 2006 yılında, o dönem Gaziantep Üniversitesi Fen – Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi, Eski Gaziantep Müzesi Müdürü Rifat Ergeç’in editörlüğünde Türkçe ve İngilizce bastıran SANKO, 2300 yıl öncesinden günümüze armağan olarak kalan ve görsel zenginliği ile dünya arkeoloji çevrelerinin dikkatlerini Gaziantep’e çeken kültürel mirasın tanıtımına önemli katkı sağladı.
Zeugma’da acil kurtarma kazısı yapılana kadarki süreçte, yüzey araştırması dahil her türlü çalışmada görev alan Türk ve yabancı arkeolog, sanat tarihçisi ve uzmanların adreslerine ulaştırılan, Belkıs Zeugma ve Mozaikleri, ayrıca o dönem Cumhurbaşkanlığı, TBMM Başkanlığı, Başbakanlık, Bakanlar Kurulu, TBMM Üyeleri, Türkiye genelinde Valilikler, Büyükşehir Belediye Başkanlıkları, Üniversiteler, Müzeler, ülkemizdeki yabancı misyon temsilcilikleri, basın – yayın kuruluşlarının kültür editör ve muhabirleri ile bu alanda yazıları bulunan yazarlara da gönderildi.
Protokol Genel Müdürlüğü’nün talebi üzerine, Türkiye’yi ziyaret eden önemli konuklara takdim edilmek üzere istenilen sayıda gönderilen Belkıs Zeugma ve Mozaikleri isimli kitap; grafiği, tasarımı ve baskısı ile de devlet yöneticileri ve uzmanların önemli övgüsüne mazhar olmuştu.
2000 yılında Zeugma’da gerçekleştirilen acil kurtarma kazısına maddi ve iş makinaları ile destek olan SANKO, Belkıs Zeugma ve Mozaikleri isimli kitabın yayınlanmasının ardından, şimdi de Zeugma Müzesi Müdürlüğü’nün iki farklı tasarımda hazırladığı Zeugma broşürlerinin fotoğraf çekimi ve bastırılmasına sağladığı katkı ile Zeugma’ya olan desteğini sürdürdü.
ZEUGMA ANTİK KENTİ
Zeugma Antik Kenti MÖ 300'de Büyük İskender tarafından ''Selevkia Euphrates'' adıyla kuruldu. Romalı Komutan Pompeius MÖ 64'de kendine yaptığı yardımlar karşılığında kenti 1. Antiachos'a verdi. Kommagene Krallığı'nın 4 büyük şehrinden biri olan kent, MÖ 31'den itibaren tamamıyla Roma İmparatorluğuna bağlandı ve ''köprü'', ''geçit'' anlamına gelen ''Zeugma'' adını aldı.
Roma döneminde büyük bir zenginlik ve ihtişam yaşayan Zeugma, MS 256'da Sasani Kralı 1. Şapur tarafından ele geçirilerek yakıldı ve yıkıldı. Zeugma daha sonra depremden büyük zarar gördü. Zeugma'da ilk kazı, bir kaçak kazı ihbarı üzerine Gaziantep Arkeoloji Müzesi Müdürlüğü tarafından 1987'de yapıldı. Kazıda oda biçimli aile kaya mezarı, mezarın sahiplerine ait heykeller bulundu.
Antik kentte ikinci kazı 1992'de yine bir kaçak kazı ihbarı üzerine Gaziantep Arkeoloji Müzesi Müdürü Rıfat Ergeç tarafından yaptırıldı. Bu kazıda taban mozaiği ve ilk villa gün ışığına çıkartıldı. Antik kentin önemli bir bölümünün GAP kapsamında inşa edilen Birecik Barajı'nın göl suları altında kalacak olması nedeniyle 1993'ten itibaren yerli ve yabancı bilim adamlarından oluşan çok sayıda ekip Zeugma Antik Kenti'nde kurtarma kazıları yürüttü.
Kurtarma kazılarında gün ışığına çıkarılan eserlerin en önemlileri olan mozaikler, Mars heykeli, duvar resimleri ve kil mühür baskı koleksiyonu halen Gaziantep Zeugma Müzesi'nde sergileniyor.