Antep savunmasının Osmanlı kaynaklarında yer alan kayıtlarından oluşturulan Heyet-i Merkeziye Muharebe Defteri Savunmanın Şifreleri kitabı Şehitkamil Belediyesi Kültür ve Kongre Merkezinde düzenlenen basın toplantısı ile tanıtıldı. Şehitkamil Belediye Başkanı Rıdvan Fadıloğlu tanıtım toplantısında, Antep savunmasını en iyi şekilde gelecek şekillere aktarmak istediklerini dile getirdi.
TARİHE IŞIK TUTACAK BİR KÜLTÜR ESERİ
Gaziantep İl Kültür ve Turizm Müdürü Bülent Öztürk, Prof. Dr. Halil İbrahim Yakar, Arkeolog Gülsüm Yaprak Pusat’ın desteğiyle hazırlanan Antep Savunması Heyet-i Merkeziye Muharebe Defteri ‘Savunmanın Şifreleri’ isimli kaynak Kurtuluş Savaşı’nda büyük mücadele örneğinin sergilendiği Antep savunmasında yaşananlara belgelerle ışık tutacak ve gelecek nesillere aktaracak. Şehitkamil Belediye Başkanı Rıdvan Fadıloğlu, Antep savunması ile ilgili 2013 yılından bu yana çalışma sürdürdüklerini kaydetti. Fadıloğlu konuşmasında, “Öncelikle bu eserlerin yayımlanma aşamasına getirilmesinde emeği geçen herkese yürekten teşekkür ediyorum. Kaynakların bulunmasında yardımcı olan Arkeolog Gülsüm Yaprak Pusat’a ve kaynakların tercümesinde büyük emeği olan Prof. Dr. Halil İbrahim Yakar’a çok teşekkür ediyorum. Diğer yandan kurumlar arası işbirliği çerçevesinde Turizm ve Kültür Müdürlüğü bünyesinde yapmış olduğumuz çalışmayla 2013 yılında başladığımız bu serüveni 5. serisiyle bugün tamamlamış oluyoruz. Tabi çocukluğumuzda büyüklerimizin hatıralarından dinlemiş olduğumuz Gaziantep savunmasının ne zor şartlarda yapıldığını kulaktan dolma bilgilerle biliyorduk. Ancak bugün bu eserlerle birlikte tescil edilecek şekilde ne şartlarda Antep savunmasının kazanıldığını, nasıl bu topraklara sahip olduğumuzu bir kez daha meydana koymuş olduk” dedi.
“BİZLERE ÖNEMLİ GÖREVLER DÜŞÜYOR”
Fadıloğlu sözlerini şu şekilde sürdürdü;
“Özellikle Gaziantep’in Türkiye’de rol model olmasının aslında sosyolojik bir olay olarak özellikle incelenmesi gerektiğine inanıyorum. Bunun temelinde de bu eserdeki kayıtlar yatıyor. Düşünün ki düzenli orduların karşısında çete mücadelesi yapan bir organize yapının, organize bir şekilde bugünkü Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfının yapmış olduğu kaynakları tutması, askeriyenin alıp-sattıklarının tamamı, artık bilgi işlem teknolojilerinin yapmış olduğu işlemlerin tamamını kayda almış. Tabi bunun en önemli özelliği de bir şeffaflığı ortaya koyuyor olması. O zamanlarda 50 kuruşun dahi hesabını yapan bir yönetim anlayışıyla bugünlere gelindi. Bize düşen de bizden sonraki nesillere Antep savunmasında yaşananları çok iyi anlatmak ve evraklarla sağlam hale getirmek. Bugünden sonra da tarihimizle ilgili ulaştığımız yeni bilgileri, milletimizin önüne kaynak halinde koyacağız. Ben tekrar tekrar bu çalışmalarda emeği geçen arkadaşlarıma yürekten teşekkür ediyorum. İnşallah bu kaynaklardan bizden sonraki nesiller de en iyi şekilde faydalanır.”
DAHA ÖNCE YAYIMLANAN KAYNAKLAR
Antep Savunması İaşe Satınalma Defteri ‘Bir Şehrin Dayanışması’, Antep Savunması Hastane Defteri ‘Bir Şehrin Feryadı’, Antep Savunması Askeri İaşe Defteri ‘Açlığın Günlüğü’, Ayıntab Etraf-ı Şehir Cepheler Kumandanlığı Tahrirat, Telgraf, Telefon, Tamim Defteri ‘Sessizliğin Çığlığı’ kitaplarının ardından son olarak Antep Savunması Heyet-i Merkeziye Muharebe Defteri ‘Savunmanın Şifreleri’ yayımlanarak kamuoyunun takdirine sunuldu. Muhabere Defteri Gaziantep Müzesi envanterinde 24 numara ile kayıtlıdır. Defterin ilk sayfasında Heyet-i Merkeziye Muhabere Defteri başlığı yer almaktadır. Defterde her yazışmaya bir numara verilmekle beraber bazı yazışmalar numarasızdır. Siyah kaplı sarı yapraklı defterde toplam 212 yazışma mevcuttur. Muhabere Defteri’ndeki yazışmalardan anlaşıldığına göre, Heyet-i Merkeziye savunma esnasında Antep’te vuku bulan her bilgi ve durumu savunma cepheleriyle, mıntıka, fırka ve kolordu komutanlıklarıyla, Büyük Millet Meclisi ve Mustafa Kemal Paşa ile paylaşmıştır. Antep Heyet-i Merkeziye bazen bilgi vermek, bazen onay almak bazen de içinde bulundukları durumun ve hametini ortaya koymak amacıyla kritik olan her bilgi ve olayı başta Ankara olmak üzere bağlı oldukları üst makamlarla veya kendilerine bağlı kurul ve kurumlarla istişare ederek durum değerlendirmesi yapmışlardır. Defterde iaşe ve erzak eksikliği ile temini noktasında pek çok yazı vardır. Defterdeki belgelerde bazen resmî üsluptan çıkılmış, çaresizliğin en son haddesini gösteren duygusal ifadelere yer verilmiştir. Yazılarda adeta açlığın ve çaresizliğin çığlıkları duyulmuştur. Umudun yitirildiği, elden bir şeylerin gelmediği anlarda bile savunmanın ciddiyeti ve savaşın acı yüzü yazışmalara yansımıştır.