Ülkemizde sosyal medya kullanımı her geçen gün daha da artarken, sosyal medya kullanımına bağlı olarak internet ortamında Siber Zorbalık sorunu da artıyor. Siber zorbalığa maruz kalan çocuklar ve gençlerde psikolojik sorunlar ortaya çıkarken, intihar olayları da yaşanabiliyor. Uzman Klinik Psikolog Pınar Tümbaş, sürece ilişkin önemli uyarılarda bulundu.
“SOSYAL MEDYAYI DÜZGÜN KULLANMAK GEREKİYOR”
Sosyal medya kullanımına ilişkin olarak önemli açıklamalarda bulunan Pınar Tümbaş, “Teknolojik platformlar yoluyla bir kişi ya da grubun başka bir kişiyi ya da grubu hedef alıp tehdit etmesi, taciz etmesi, korkutması, utandırması olarak ifade edilebilir. Elektronik iletişim araçlarının kullanımı ve erişimiyle birlikte e-posta, web siteleri, anlık mesajlaşma, web kamerası, sohbet odaları, sosyal ağ̆ siteleri, bloglar ve metin mesajlarda artış̧ oldu. Bu elektronik iletişim araçları çocuk ve gençlerin sosyal yasamı için kritik araçlar olarak kabul edilmektedir. İnternet, çocukların ve gençlerin gelişimi için sayısız olanaklar sağlar. Onların sosyalleşmesi, kimliklerini bulması, toplumsal ve eleştirel düşünme becerilerinin geliştirilmesi, bilgiye kapsamlı ulaşım, eğitim ile ilgili faydalar, akademik destek ve dünya üzerinde kültürler arası etkileşim gibi birçok faydaları vardır. Etkileşimlerin çoğunluğunun olumlu ve zararsız olduğu düşünülse de, çocuk ve gençlerin geçmişe göre sanal ortamlarda daha fazla zaman geçirdiği için siber risk ve potansiyel suçlara maruz kalma olasılığı da artmaktadır. Ergenler üzerinde siber zorbalığın etkilerinin araştırıldığı bir çalışmada, siber zorba davranışların kasıtlı olarak bir kişi ya da gruba karsı internet ve mobil telefon vasıtasıyla gösterilen zorba davranışlar olarak belirlenmiştir. Zorbalık online ortamda diğer ortamlarda olduğu gibi artmaktadır. Araştırmacılar siber zorba davranışların, modern genç̧ ve çocukların arasında online sosyal hayatın artmasının bir sonucu olarak ortaya çıktığını ifade etmektedirler” diye konuştu.
“ÇOCUKLARDA BÜYÜK TRAVMALARA NEDEN OLUYOR”
Siber Zorbalık konusunun aileler için yeni bir sorun olduğunu söyleyen Tümbaş, “Okul yaslarındaki pek çok çocuk geleneksel zorbalığın acımasızlığı ile karşılaşmaktadır. Gençlerin teknolojiyi yoğun olarak kullanmaları sonucunda fizikselden sanala transfer olan yeni bir zorbalık şekli siber zorbalık ortaya çıkmıştır. İnternet ve cep telefonu kullanmanın yaygınlaşmasıyla çocuklar artık sanal ortamlarda iletişim kurmaktadırlar. Sanal ortamlarda kurulan iletişim ile birlikte eskiden fiziksel olan şiddet ve zorbalıkta bu ortamlara taşınmıştır. Siber zorbalık diye adlandırılan bu yeni zorbalık çocuklar, aileler ve okullar içinde yeni bir sorun olmaktadır. Cep telefonları ve tablet bilgisayarlarla artık her yerde ve her zaman ‘non- stop zorbalık’ yapmak mümkün hale gelmiştir. Siber zorbalık, sözlü̈ ve fiziksel zorbalıktan daha koötüdür. Çünkü̈ çocuklar genellikle yapılanları kimseye anlatmadıkları için kimse ne olup bittiğini bilmemektedir. Zorbalığı yapan çocuk, diğer çocuğun yüzünü̈ görmediği için kendini suçlu hissetmemektedir. Siber zorbalıkta yüz yüze bir görüşme olmadığı için aynı zamanda gizlemesi de kolaydır. Çocukların çoğunluğu bu tür olayları bir problem olarak görmez iken, bir kısmı ise bu durumdan şikâyetçi olmaktadır. Siber zorbalığa maruz kalan çocuklarda psikolojik, sosyal ve akademik sorunlar oluşmaktadır. Siber zorbalık yapan çocuklarda ise saldırganlık, kuralları çiğneme gibi davranış̧ bozukluklarına sıkça rastlanmaktadır. Yeni iletişim teknolojileri beraberinde yeni sorunlarda getirmiştir. Özellikle çocuklar arasında yaşanan siber zorbalık günümüzün önemli sorunlarından birisidir” dedi. PSİKOLOJİK OLARAK ETKİLİYOR
Siber Zorbalığın nedenlerine değinen Tümbaş, “Siber zorbalığın nedenleri arasında; kullanıcı adlarının arkasına saklanma, kimliği bilinmeyenlerin daha güçlü olması, bilinmeden ortamı etkilemenin çekiciliği, saldırganın sonuçlarını görmemesi, popüler olma isteği, yaşadıklarını farklı yansıtma, düşük özgüven ve daha önce kurban olma gibi nedenler yer almaktadır. Siber zorbalıkta saldırgan ile kurban arasında kişisel bir temas bulunmamasına rağmen, saldırıya uğrayan kişi psikolojik zarar görmektedir. Zorbalığa maruz kalan gençlerde depresyon, düşük benlik saygısı, korku, üzüntü, hayal kırıklığı, utanç vb. gibi duygular yoğun olarak görülmektedir. Ayrıca çocuk ve gençler, sanal ortamda hayal güçlerinin etkisiyle yarattıkları karakterler aracılığı ile zorbaca davranışları oyun olarak kabul etmekte ve bu davranışlar için sorumluluk üstlenmemektedirler.
SİBER ZORBALIK KONUSUNA DİKKAT ÇEKİLMELİ
Siber zorbalığın çeşitlerini aktaran Tümbaş, “Karşımıza çıkan iki tür siber zorbalık vardır. Bunlar; E-iletişim zorbalığı ve Elektronik zorbalık oluyor. E-iletişim zorbalığı, daha çok psikolojik yönlü etkileri içerir. Bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımıyla bireyleri rahatsız etme, internet yoluyla hakaret etme, kişiden izinsiz fotoğraflarını yayınlama, kişilerle ilgili dedikodu yapma gibi saldırı davranışlarından oluşur. Elektronik zorbalık ise, daha çok teknik yönlü etkileri içerir. Bu zorbalık türü bireylerin kişisel şifrelerinin ele geçirilmesi, spam içeren maillerin gönderilmesi ve bulaşıcı olan maillerin gönderilmesi gibi teknik olan olayları içerir.”