Türkiye'nin geçtiğimiz yıl 11,5 milyar dolara yaklaşan hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri ihracatı içinde yüzde 31,1 payı ile lider durumda bulunan Güneydoğu Anadolu bölgesindeki üreticilerin ilk üç ay sonunda ihracatı 775 milyon dolar oldu. Depremin gerçekleştiği Şubat ayındaki yüzde 44’e yaklaşan ihracat kaybını, Mart’ta 300 milyon dolara yaklaşan ihracatla telafi ettiklerini belirten Güneydoğu Anadolu Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Celal Kadooğlu, “Güneydoğu Anadolu’nun bereketli topraklarında yetişen ürünlerimiz, kalite ve çeşitliliğiyle farklı pazarlarda büyük ilgi görüyor” dedi.
Yıllık 3,5 milyar dolar ihracat kapasitesiyle hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri alanında Türkiye'nin en fazla ihracat yapan bölgesi durumundaki Güneydoğu Anadolu'da ilk çeyrek verileri açıklandı. Şubat ayında yaşanan depremin tarımsal gıda üreticilerine etkilerinin görüldüğü ilk çeyrekte sektörün ihracatı, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 10,6 düşerek 775 milyon dolar oldu. Sektörün ihracatındaki azalmanın Gaziantep’te yüzde 1,5 seviyesinde gerçekleştiği ilk çeyrekte, bu oran depremden etkilenen diğer illerden Kahramanmaraş'ta yüzde 12, Malatya'da ise yüzde 35 seviyelerinde gerçekleşti. Geçtiğimiz yıl Türkiye'nin hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri ihracatında yüzde 31,1 paya ulaşan Güneydoğu Anadolu bölgesinin, sektörün ilk çeyrekteki 3 milyar dolarlık toplam ihracatı içindeki payı yüzde 26 olarak gerçekleşti.
Deprem sonrasında bölgedeki tüm sektörlerin ihracatında düşüşler yaşandığına dikkat çeken Güneydoğu Anadolu Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Celal Kadooğlu şunları söyledi:
“Şubat ayında yüzde 44’e ulaşan ihracat kaybımızı, Mart ayında 300 milyon dolara yaklaşan ihracatla telafi etmeyi başardık. Bu sonuçlarla sektörümüzün Güneydoğu Anadolu'nun toplam ihracatı içindeki payı Mart ayında yüzde 30’un üzerine çıkarak ilk sıraya yükseldi. Mart’taki geri dönüş, müşteri portföyümüzü koruyabilmemiz açısından olumlu bir gösterge oldu. Güneydoğu Anadolu’nun bereketli topraklarında yetişen ürünlerimiz, kalite ve çeşitliliğiyle farklı pazarlarda büyük ilgi görüyor. Zarar gören tarımsal altyapı eksikliklerinin giderilmesi ve bölgede istihdamı korumaya yönelik desteklerin artırılması durumunda yılın kalan bölümünde 2022 sonuçlarını yakalayacağımıza inanıyoruz”
“Makarna ihracatında Afrika, buğday ununda ise Orta Doğu ülkeleri öne çıkıyor”
Bölgenin ilk çeyrekteki makarna ihracatının 208 bin tona ulaştığını belirten Kadooğlu, buğday unu da dahil edildiği zaman iki ürün grubundaki toplam ihracatın 500 bin tona ulaştığını belirterek şunları söyledi:
“Makarna ihracatımızda Somali, Nijer ve Benin gibi Afrika ülkeleri, buğday unu ihracatımızda ise başta Irak ve Suriye olmak üzere Orta Doğu ülkeleri ilk sıralarda yer alıyor. Üç ay sonunda ihracatımızın 280 milyon doları bulduğu bu iki ürün grubunun toplam ihracatımız içindeki payı yüzde 35 seviyelerinde. Fabrika çıkışı olarak buğday ununda 0,46 dolar seviyesindeki KG başı ihracat birim fiyatlarımız, makarnada 0,69 doları buluyor. Bu yıl irmiğin ihracat birim fiyatında yüzde 13,3 artış var, ihracat miktarımız yüzde 10’a yakın düşmesine rağmen gelirlerimizde kısmi bir artış olduğu görünüyor.”
Kadooğlu ayrıca bulgur fiyatlarında da göze çarpan artışlar yaşandığını belirterek, “Bulgurun KG başı ihracat fiyatında 0,10 dolar seviyesinde bir artış var. Şu an ihracatımız üçte bir oranında azaldığı için, bu artış gelirlerimize istediğimiz oranda yansımadı” dedi.
“Yağ ihracatımızda son dönemde ABD ve İsrail de üst sıralarda”
Sektörün bölgedeki ihracatında şu ana kadar artış sağlayan tek ürün grubunun bitkisel yağlar olduğunu ifade eden Kadooğlu şunları söyledi:
“Cibuti, Suriye ve Lübnan pazarlarının öne çıktığı bitkisel yağ alanındaki ihracatımız ilk üç aylık periyotta 80 bin tona yaklaştı. En fazla yağ ihraç ettiğimiz pazarlar arasında, bu ülkelerin yanı sıra son dönemde ABD ve İsrail gibi gelişmiş ekonomiler de yer aldı. 125 milyon dolar gelir elde ettiğimiz bu dönemde, yağ üreticileri ihracatımızdaki payını yüzde 16,2'ye çıkarırken, yağlı tohumlar ve mamullerinin payı da yüzde 3 olarak gerçekleşti. Margarin konusunda ise geçtiğimiz yılın aynı dönemindeki ihracatımızın neredeyse yarısına ulaşmış bulunuyoruz.”
“İhraç ettiğimiz şeker ve şeker mamullerinin fiyatlarında yüzde 10 artış var”
Bölgede güçlü markaların faaliyet gösterdiği sektörler arasında yer alan bisküvi ve pasta alanındaki ihracatın ise ilk üç ay sonunda 100 milyon dolara ulaştığını belirten Kadooğlu şunları söyledi:
“Sektörümüzün bölge ihracatındaki payı yüzde 12'yi aşan bisküvi ve pasta ürünlerimizi en çok talep eden pazarlar arasında Irak, Libya, Suudi Arabistan’ın yanı sıra Belçika da yer alıyor. Kakaolu mamullerde ise bu üç pazarın yanında Suriye, Kanada ve ABD gibi ülkeler öne çıkıyor. Başta Irak olmak üzere; ihraç ettiğimiz şeker ve şeker mamulleri fiyatlarında yüzde 10 artış var, bu alandaki üretici firmalarımız miktar bazındaki düşüşlerini bu şekilde dengelemeye çalışıyor.”