Geçtiğimiz aylarda Özel sektörde çalışan öğretmenlerin sorunlarından sıklıkla bahsetmiştim. Özel Sektör öğretmenleri Birlikteliğinin ve Öğretmen Sendikasının çalışmaları sonucunda bu konuda bir miktar ilerleme kaydedilse de hâlâ çözülmemiş sorunlar bu sektörde çalışan öğretmenlerin önünde bir dağ gibi duruyor. Bugünkü yazımda bu sorunlardan bahsedeceğim.
Bazı öğretmenler (azımsanmayacak kadar fazla) yasadışı bir şekilde asgari ücretin altında maaş almaktadır. Asgari ücretin 4253 TL’ye çıkarılması ile asgari ücretin altında maaş alanlar asgari ücrete kadar olan kısmını kurumlarına iade etmektedirler. Bazı kurumlar ise asgari ücretin üzerinde maaş alan öğretmenlerinin maaşlarının asgari ücret kadar olan kısmını bankaya yatırıp üzerini elden vererek bir nevi usulsüzlük yapmaktadırlar. Bazı okullarda öğretmenlerin evlilik ve çocuk sahibi olmalarına dahi müdahale edilmektedir. Öğretmenlerle anlaşma zamanında çocuk sahibi olmayı düşünüp düşünmedikleri sorulmakta ve çocuk sahibi olmayı düşünenlerle sözleşme imzalanmamaktadır. Okullarda okutulan resmi ders programı ile öğretmenin girdiği ders saati hiçbir zaman uyuşmamaktadır. Örneğin resmi olarak 20 saat derse giriyor görülen öğretmen aslında 30-40 saat derse girmektedir. Girilen ek derslerin, yapılan fazla mesailerin, tutulan nöbetlerin ücretleri ödenmemektedir. Bazı okullarda öğretmenlere yönetim merkezinden gelen tweetleri mutlaka beğenmesi ve reteweet yapması yolunda baskı yapılmaktadır. Öğretmenlere sözleşme imzalamadan önce kanuna aykırı şekilde senet imzalatılmakta öğretmenin dönem ortasında işten ayrılması önlenmek istemektedir. Bazı kurumlar Agi (Asgari geçim indirimi) kaldırıldıktan sonra asgari ücrete kadar devlete ödedikleri verginin bir kısmını öğretmene zam diye öderken bazı kurumlar bunu dahi yapmamaktadır. Öğretmenlere mobing uygulanmakta öğretmenlere ters düştüklerinde kod 29 ile işine son verileceği tehdidi yapılmaktadır. Bazı okullar öğretmeni satış sorumlusu gibi alışveriş merkezlerinde broşür dağıtmaya zorlamaktadır. Öğretmenlerin sendika ve dernek gibi sivil toplum örgütlerine üye olmaları istenmemekte iş başvurularında üye olunan sivil toplum örgütleri, dernek ve sendikalar sorulmaktadır. Bazı kurumlar resmî tatillerde de öğretmenlerini çalıştırmakta ve bunun fazla mesaisini ödememektedir. Öğretmen toplantıları, veli toplantıları mesai saatleri dışında yapılmakta geç saatlere kadar sürmekte bunun içinde ek bir ücret ödenmemektedir. Bazı okullarda öğretmen diplomaları sebebini bilmediğimiz şekilde kurumda tutulmakta ve öğretmenlere verilmemektedir. Kurumlar yasal olarak öğretmenlerle yaptıkları sözleşmenin bir nüshasını öğretmene vermek zorunda oldukları halde bunu yapan kurum yok denecek kadar az. Öğretmenle bir sonraki yıl anlaşmayacak olan kurumlar bunu öğretmene son dakika da söyleyerek öğretmenin mağdur olmasına neden olmaktadırlar. Bazı öğretmenden bana gelen mesajlar:
‘’İyi günler Fatih Hocam …. Okulları Sınıf Öğretmeni T.Ç. Okul 3 yıldır eğitim ödeneklerini vermiyor bu sene çok zorlandım yılbaşında zar zor bu yılınkini yatırdılar ve bunu başarı gibi görüyorlar müdürler. Diğer taraftan iyileştirme yapmayacaklarını söylediler Eylül ayına kadar böyle sözleşmeler çok zorlandım 450 TL yaptılar maaşı asgarinin üzerinde olan personele son olarak seneye sözleşmeyi soruyoruz hala erken kayıt falan filan başka öğretmenlerle görüşüyorlar biz görüşsek etik değil 4 sınıf bitmeden gidilmez falan filan kısaca hocam hep işlerine gelen gibi yalan söylüyorlar insanın gözüne baka baka benim sınıf 20 kişi 15 kişi erken kayıt yapmış yapsana benim sözleşmemi eğer beğenmezsem bende başka yere bakayım öyle olmaz diyorlar. Kusura bakmayın içimi döktüm uzun oldu.’’
‘’Dün Özel bir kurs merkezi ile görüştüm. Çalışma saatleri hafta içi sabah 09:30 akşam 20:30 yani günde 11 saat. Cumartesi sabah 8:30 ile akşam 19:00 pazar tatil. Bu saatler için ücreti sormak dahi içimden gelmedi açıkçası ama adettendir dedim bu kadar saate verdiğiniz ücreti merak ettim açıkçası dediğimde bana verilen karşılık şu oldu bu ön görüşme eğer sizi uygun bulursak ikinci kez çağırıp fiyatı belirteceğiz dedi. Dedim beni ikinci kez görüşmek için aramayın çünkü siz bana uygun değilsiniz dedim ve çıktım. Yani arkadaşlar bu koşulları kabul eden kim? Bu sistemi kabul ettikçe daha çok konuşuruz biz burada bunları günde 11 saat çalışmak nedir? Hangi insana hangi mesleğe yakışır bu’’?
Bunlar gibi binlercesi var. Türkiye genelinde yaklaşık 14 bin özel okul bulunmaktadır. Özel öğretim kursu sayısı ise birçoğu merdiven altı kurumlar olduğu için bu sayı net bilinmemekle birlikte özel okul sayısının 5 katı olduğu tahmin edilmektedir. Bu kurumlarda sayıları yüzbinleri bulan öğretmen çalışmaktadır. İvedilikle özel sektörde çalışan öğretmenleri koruyacak yasal düzenleme gerekmektedir. Öğretmenler kurum sahipleri ya da idarecilerin iki dudağının arasından çıkacak bir söze mahkûm edilemeyecek kadar kıymetlidir.