Gaziantep Alternatif Tahkim ve Arabuluculuk Merkezi'nin (GATAM) kurucularından Arabulucu Avukat Seyhan Fesli arabuluculuğa dair merak edilenleri Hakimiyet Gazetesi'ne anlattı. Arabuluculuk sisteminin Türkiye'de ve Gaziantep'te 1 yıldır uygulanan bir sistem olduğunu söyleyen Fesli, doğru işlediğinde sistemin çok güzel olduğunu belirterek, "Gaziantep'te 2018 yılında 4 bin kişi arabulucuya geldi. 3.212 anlaşma oldu.%80,3 Anlaşma oranımız var. Bu da Gaziantep'in başarısıdır" dedi. Seyhan Fesli arabuluculuğa dair diğer merak edilenlere ise şu yanıtları verdi:
ARABULUCULUK SÜREYİ EN AZA İNDİRİYOR
Neden GATAM?
Mahkemelerin iş yükünün çok artması, uzun süren yargılamalar bizi alternatif çözüm yolları arayışına yönlendirdi.
Örneğin İş Mahkemesine dava açmak istediğimizde en yakın duruşma 6 ay sonrasına veriliyordu. Bir iş davası 2 buçuk 3 yıl sürüyordu. Hayatının 3 yılı mahkemede geçen taraflar yargılama bittiğinde sonuç ne olursa olsun mutlu olmuyordu.
Kazananda kazandım duygusunun olmadığı, paranın bile bereketinin kaçtığı bir süreç yaşanıyor ve tarafların tatminsizliği ile sonuçlanıyordu.
Arabuluculuk ise süreyi minimuma indiriyor. Taraflarla ilk oturumu 1 hafta içerisinde yaparak süreci maksimum 4 haftada bitirebiliyoruz. 3,5 yılda ulaştığımız sonuçlara 4 hafta içerisinde ulaşmak oturuma gelen tarafların en çok şaşırdığı konulardan biri
Mahkemelerde kendilerini ifade edebileceği bir zaman dilimi olmayan tarafların odaya girdikleri anda kendilerini istedikleri gibi ifade etmeleri,onlara ayrılan saatler boyunca söylemek istedikleri herşeyi söyleyebilecekleri bir fırsata sahip olmaları sürecin başarısının sırrı. Kişi kendisini ifade edebildiği için öfkesi de diniyor. Söylemek istediklerini söyleyebiliyorlar çünkü. İletişime fırsat veren bir sistem arabuluculuk. Arabuluculuk görüşmeleri bağımsız,gizliliği koruyan ve sadece oturuma özgülenen bir mekanda yapıldığında tarafların anlaşma oranı artıyor. Biz bu ortamı yaratıyoruz.
KİMSE KİMSEYİ ZORLA MASADA TUTAMAZ
Arabuluculuk tam olarak nedir?
Tarafların özgür iradeleriyle masaya oturup, bir arabulucunun oturumunda kendilerini ifade edip, anlaşma olanakları var ise anlaştıkları, anlaşma olanakları yok ise masadan anlaşamadan, istedikleri anda, istedikleri şekilde kalktıkları bir sistemdir. Kişi isterse masadan kalkıp 'Hakkımı dava yoluyla arayacağım' diyebilir. Gönüllülük esasına dayalı. Kimse kimseyi zorla o masada tutamaz. Kişinin kendini ifade edebilmesi için bir fırsat sadece.
‘ZORUNLULUK’ DEĞİL ‘DAVA ŞARTI’
Davadan önce arabuluculuk 'Zorunluluk' deniyor ama.
Zorunluluk değil de 'Dava şartı' demek lazım.
ARABULUCUYA GELMEYEN MASRAFLARI ÖDER
Arabulucu'ya gelmeyen taraf 'Haksız' pozisyonuna düşer mi?
Haksız pozisyonuna düşmez ama yargılamaya sebebiyet verdikleri için ve mahkemenin vaktini aldıkları için yargılama giderlerini arabulucuya gelmeyen taraf vermek zorundadır. Haklı çıksa bile yargılama giderlerini oturuma gelmeyen taraf öder.
ARABULUCU OLABİLMENİN ŞARTLARI
Arabulucu olabilmenin şartları nelerdir?
Öncelikle hukuk fakültesi mezunu olmak gerekir. Ayrıca beş yıllık da herhangi bir meslekte mesleki deneyim gerekiyor. Bunlar varsa 'Arabuluculuk Temel Eğitimi Sertifikası' almak gerekiyor. Bu eğitim 84 saat.
EĞİTİMLER SINAV TARİHLERİNE BAĞLI
Bu eğitimler hangi periyotlarda oluyor?
Dairenin açacağı sınava göre belirleniyor. Çünkü belli bir kontenjanla arabulucu olunuyor. O sınavlar ne zaman öngörülürse ondan önce arabuluculuk eğitimine çıkılıyor.
ARABULUCULUK PSİKOLOJİK OKUMADIR
Nasıl bir eğitim veriliyor?
Aslında arabuluculuk psikolojik okumadır. Taraflar geldiğinde onların psikolojini okumak gerekir. Tamamıyla iletişim teknikleri üzerine bir eğitim. Eğitimlerde psikolojik alt yapıyla hukuki alt yapı beraber verilir. Yani tamamıyla hukuk eğitimi değildir. Arabuluculuk psikolojik gözlem yeteneğidir.
TİCARİ UYUŞMAZLIKLAR DA DAVA ŞARTI OLDU
Arabulucular bütün davalarla ilgilenebiliyor mu?
1 Ocak 2018'den bu güne kadar dava şartı olarak iş hukukunu yaptık. Ocak 2019'dan yani bu aydan itibaren de ticari anlaşmazlıklarda yapacağız. İkinci etabımız Ticari Uyuşmazlıklar. Ticari uyuşmazlıklarda arabuluculuk dava şartı oldu. Bu kez işçi-işveren ilişkisinden çıkıp iki tacirin arasındaki ilişkiye bakmaya başlayacağız. Ama ihtiyari arabuluculuğu her zaman yapabiliyoruz.
ARABULUCU OTURUM TUTANAĞINI BİTİRDİĞİNDE
TARAFLAR ARASINDAKİ MAHKEME KARARIDIR
İhtiyari arabuluculuk nedir?
Taraflar birbiriyle anlaştıklarında, anlaştıkları metin sanki yargılama yüzü görmüş ve kesinleşmiş bir mahkeme kararı gibi geçerlidir. Taraflar bu durumda arabulucuya tamamen kendi istekleriyle gelirler. Arabulucu oturum tutanağını bitirdikten sonra artık taraflar arasındaki mahkeme kararıdır. Yani mahkemeye gitmeden arabulucunun karşısına her zaman gidilebilir. Ama dava şartı denildiğinde herkes ürküyor.
HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ’NİN
EĞİTİM PARTNERİYİZ
GATAM'ın ortak projeler yürüttüğü müesseseler var mı?
Biz sisteme inanan bir ekibiz. O yüzden Hacettepe Üniversitesi'nin değerli hocalarıyla çalışmaya başladık. Daha sonra da eğitim partnerimiz oldu. Hacettepe Üniversitesi'nin Gaziantep'teki eğitim partneriyiz. Ve eğitimin en iyisini getirip burada veriyoruz.
GAZİANTEP'TE ARABULUCUYA 4 BİN BAŞVURU OLDU
Arabuluculuğu vatandaşa anlatmak için neler yapıyorsunuz?
Arabuluculuğu merak eden herkes GATAM'a uğrayıp istediği bilgiyi alabilir. Gerek sosyal medyada gerekse başka platformlarda sürekli arabuluculuğu anlatıyoruz. Ekibimizdeki herkesin bir alanı var ve herkes o alanda arabuluculuğu sürekli anlatıyor. Kimimiz derneklerde, kimimiz kurumlarda, kimimiz vakıflarda, odalarda anlatıyor. Tüm Türkiye'de arabuluculuk için 420 bin başvuru aldık. Yani her ilde 5 bin dava açılması gerekiyordu. Sistem doğru yapıldığında çok başarılı. Gaziantep'te 2018 yılında 4 bin kişi arabulucuya geldi. Bunlardan 788'i dava açtı. Bu da Gaziantep'teki başarı.
2019 ARABULUCULUK YILI OLACAK
En fazla hangi anlaşmazlıklarda arabuluculuk yapıyorsunuz?
İşçi-işveren uyuşmazlıkları dava şartı olduğu için 2018 yılının en fazla arabuluculuğu bu alanda yaptık. Bu ay itibari ile Ticari Uyuşmazlıklarda Arabuluculuk başladığı için artık her alanda yoğun arabuluculuk uygulamaları göreceğiz.
Ticari Uyuşmazlıklar'ın Kapsamı Nedir?
Mutlak ticari davalara devamla, Rekabet yasağı davaları,Ticari isletme devri, birlesme, Komisyon sözleşmelerine ilişkin uyuşmazliklar, Borsa,antrepo mevzuatına ilişkin tüm davalar, Bankacılık alanındaki tüm işlemler dava şartı kapsamında. Ayrıca Tüketici sözleşmeleri, bu kapsamda bireysel tüketici sözleşmeleri, konut kredileri, mevduat ücretleri, tüketici kredi kartları, dava şartı kapsamına girdi
İş mahkemelerinde görülen rekabet yasağı , Fikri ve mülkiyet haklarından kaynaklı tüm uyuşmazlıklar , Sınai haklar, marka, patent, coğrafi işaretler faydalı model endüstriyel tasarım dava şartı kapsamında arabuluculuk kapsamındadır.
2019 yılı itibari ile her platformda arabuluculuk uygulamalarını göreceğiz.
HABER//NARİN DEMİRCİ
