Gaziantep Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü tarafından Gaziantep’te yaşayan Suriyelilere yönelik yapılan araştırma, Türkçe, Arapça ve İngilizce olarak kitaplaştırıldı. GAÜN Göç Enstitüsü’nün ilk yayını olan Gaziantep’teki Suriyeliler adlı eserin ilgili tüm birim ve kişilere gönderileceğini belirten Rektör Prof. Dr. Ali Gür, “Araştırmamız, toplumda Suriyeli misafirlerimizin ülkelerine dönme düşünceleri ve suç sayısını artırdıkları gibi birçok mesnetsiz iddiayla ilgili çarpıcı sonuçlar ortaya çıkardı” dedi.
Kitabın tanıtımı ve araştırmanın sonuçlarının değerlendirilmesi nedeniyle düzenlenen basın toplantısında konuşan Gaziantep Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ali Gür, Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve Göç Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Mehmet Nuri Gültekin, Doç. Dr. İbrahim Giritlioğlu ve Doktor Öğretim Üyeleri Yücel Karadaş, Muhsin Soyudoğan, Şenay Leyla Kuzu, Sinan Tankut Gülhan, Mustafa Doğanoğlu, Ayşen Utanır, Çağrı Arslan ile Uzman Nur İncetahtacı yönetiminde gerçekleştirilen ve yaklaşık bir ay süren araştırmada Türk ve Suriyeli öğrencilerin gönüllü olarak görev aldığını belirtti. Araştırmada, Gaziantep’teki 190 mahallede oturan 129 hanenin, bin 824 bireyiyle yüz yüze görüşülüp kendilerine 79 soru yöneltildiğini kaydeden Rektör Prof. Dr. Ali Gür, araştırmanın detayıyla ilgili pek çok bilgi verdi.
“Ülkelerine dönmek istiyor”
Gür, “Son dönemde en çok tartışılan ve merak edilen sonuçların başında Türkiye’deki Suriyelilerin geleceği var. Araştırmada, Gaziantep’teki Suriyelilere ülkelerine dönme niyetleri sorulmuş ve yüzde 56’sı uygun şartlar oluştuğunda dönme niyetinde olduklarını beyan etmiş, yüzde 13’lük bir bölümü ise başka bir ülkeye gitme yolunda görüş bildirmiştir. Ankete katılanlardan sadece yüzde 3.6’sı Türk vatandaşlığı aldığını, yüzde 9’u başvuru sürecinin devam ettiğini beyan ederken yüzde 35.9’u ise kesinlikle vatandaşlık başvurusu yapmayı düşünmediğini açıkladı. Araştırma sırasında ekiplerimiz 727 evlilik tespit ederken, evliliklerin yüzde 74’ünün Suriyelilerin kendi aralarında gerçekleştiği anlaşıldı. Bu konudaki araştırma oldukça anlamlı bir sonucu da ortaya çıkardı ki, evliliklerin yüzde 24 gibi önemli bir bölümü Gaziantepli ya da Türklerle evlenen Suriyeli kadınların gerçekleştirdiği evlilikler olmasıdır.”
“Suriyeliler suçu artırmıyor”
Açıklamasının devamında Suriyelilerin suç olaylarının artmasında etkisinin olmadığını da aktaran Gür, “Son dönemde bazı kesimlerce Suriyelilerin kriminal olayları tırmandırdığı ve suç işleme oranının arttığı yolundaki iddiaları var. Oysa, Gaziantep’te yaşayan Suriyelilerden yüzde 81’i ne mahkeme, ne de karakola gitmemiş. Çeşitli nedenlerle gidenlerin oranı ise toplam nüfusun yüzde 19’u kadar ki bunların da 69.5’i resmi evrak işlemleri için gittiklerini beyan ediyor. Yüzde 21.2’si davacı olarak, yüzde 6.5’i davalı sıfatıyla, yüzde 2.8’i ise tanık olarak mahkeme ya da karakola gittiğini belirtiyor. Bu araştırma, Gaziantep’teki Suriyelilerin asayiş olaylarıyla özleştirilmesi gibi genel tutumun tutarsızlığını ortaya çıkarıyor. Başka bir değişle, Suriyelilerin mevcut durumuyla bir asayiş meselesi ortaya çıkardığı yolundaki iddiaların mesnetsiz olduğunu teyit ediyor” ifadelerini kullandı.
“Genç bir Suriyeli nüfusu var”
Gaziantep’te genç bir Suriyeli nüfusu olduğunu belirten Gür, “Araştırmaya göre, Gaziantep’te yaşayan Suriyelilerin yüzde 83.5’i 50 yaş altında. Ortalama yaş ise 36.4. Ailelerin yüzde 18.1’i 3 çocuklu, 10 ve üzeri çocuk sahibi aileler ise toplam hanenin yüzde 3.7’sine isabet ediyor. Görüşülen kişilerin ortalama çocuk sayısı 4.2. Bu oran bölge ortalaması olan 4’e yakın, 4 olan hane başına düşen çocuk sayısında ise Türkiye ortalamasının 2 katı kadar. Görüşme yapılan hanelerin yüzde 30’dan fazlasında birden fazla aile bir arada yaşarken, her hanede yaşayan kişi sayısı ortalama 6.6. Bu değerlendirmenin Türkiye ortalaması ise 3.4. Suriyelilerin yüzde 97.8’i kirada otururken, kendi evinin sahibi olanların oranı ise yüzde 1.7 gibi küçük bir oran. Ailelerin yüzde 57’si ayda ortalama 500 TL kira ödüyor. Yüzde 99’u ise bin TL’den az kira ödüyor. Bu da Suriyelilerin yaşadığı ağır ekonomik şartları daha da belirginleştiriyor” şeklinde konuştu.
“Yüzde 60’ı çalışmıyor”
Kentteki Suriyelilerin büyük bir kısmının çalışmadığını anımsatan Gür, “Özellikle de alt gelir grubunun herhangi bir diploması yok. Suriyelilerin yüzde 59.3’ü çeşitli nedenlerle çalışmıyor. Çalışanların yüzde 62’si sürekli işlerde, yüzde 37.9’u ise geçici/mevsimlik işlerde istihdam ediliyor. Kendi işini kurup çalışanların oranı yüzde 8.8. Çalışanların yüzde 88.4’ü sigortasız, sigortalı oranı ise yüzde 5.2. Çalışanların yüzde 77.8’i özel sektörde istihdam ediliyor. Ankete katılanların yüzde 78.6’sı işvereniyle iyi ilişkiler içinde olduğunu ve münakaşa etmediğini belirtiyor. Gelir durumlarına göre yapılan araştırma ise, Suriyelilerin yüzde 67.3’ünün bin 400 TL’nin altında geliri bulunduğunu, yüzde 17’sinin bin 400 TL ile iki bin TL arasında gelir sağladığını, yüzde 10.9’unun iki bin ile üç bin TL gelir dilimine, yüzde 3.6 oranının da üç bin ile dört bin TL dilimde bulunduklarını ortaya çıkardı. Araştırmamız, Gaziantep'te yaşayan Suriyelilerden yüzde 9.2’sinin otomobil, yüzde 3’ünün minibüs sahibi olduğunu, yüzde 89.1’inin ise aracının olmadığını gösterdi” ifadelerine yer verdi.
“Eğitim seviyesi düşük”
Kentten yer alan Suriyeli göçmenlerin eğitim durumuyla ilgili bilgi veren Gür, “Suriyeli sığınmacıların yüzde 26.4’ü okur-yazar değil. Yaklaşık yüzde 29’u ilkokul mezunu. Orta öğretim bitirenler yüzde 26, üniversite - lisans eğitimi alanların oranı yüzde 11 civarıyken, yüksek lisans eğitimi alanlar ise toplam nüfusun yüzde 1’ine isabet ediyor. Türkiye’ye göç edenlerin yüzde 26’sının kırsal bölgelerden geldiği dikkate alındığında okur-yazar olmayan oranının yüksekliği çok şaşırtıcı gelmedi” dedi.
“Yurt dışında ilk Türk üniversitesi bölümü”
Toplantıda, Gaziantep Üniversitesi’nin ‘İlklerin Üniversitesi’ olmaya devam ettiğini de vurgulayan Rektör Ali Gür, üniversite olarak Suriye’den göç eden gençlerin eğitimlerinin devamı için örnek adımlar attıklarını dile getirerek, “2 bin 142 Suriyeli gence eğitim kapılarını açan Gaziantep Üniversitesi, bu defa da Türkiye'nin yurt dışındaki ilk üniversite bölümü olarak Cerablus Meslek Yüksek Okulu’nda eğitime başladı. Özel Güvenlik ve Koruma, Büro Yönetimi ve Sekreterlik, İlk ve Acil Yardım, Hasta Bakım Teknisyenliği ve İlahiyat gibi beş bölümde 150 Suriyeli gencin eğitim gördüğü GAÜN Cerablus Meslek Yüksek Okulu’na önümüzdeki yıllarda ön lisans düzeyinde yeni bölümlerin açılmasını planlıyoruz. Bu okulumuzun tüm Arap ülkelerine ulaşacak güçlü bir işbirliğinin başlangıcı olduğuna inancımız tam” ifadelerini kullandı.
“Türkiye’nin ilk Arapça gazetesi”
İntörn Mühendislik Uygulaması, Treemaster Eğitim Modeli, Toplumsal Duyarlılık Projeleri başta olmak üzere birçok uygulaması ile Türkiye’de ilklere imza atan Gaziantep Üniversitesi’nin, İlahiyat Fakültesi tarafından Arapça olarak hazırlanan Aljamiaa Gazetesi ile ilkler halkasına bir yenisini eklediğini hatırlatan Gür, “Türkiye’de resmi kurumlarca Arapça hazırlanan ilk gazete olma özelliğini taşıyan Aljamiaa, başta Suriyeli göçmenlerin ikamet ettiği kamplar olmak üzere çeşitli bölgelerde dağıtılıyor. Seçkin yerli ve yabancı akademik kadrosuyla yayın hayatını başarıyla sürdüren Aljamiaa, kamplarımızı giren ve tamamen misyoner amaçlı olarak dağıtımı yapılan yüzün üzerindeki yabancı gazetenin karşısındaki tek Türk gazetesi olma özelliğini taşıyor. Yine İlahiyat Fakültemiz tarafından Arapça olarak yayınlanan ilk bilimsel hakemli dergi olma özelliğini taşıyan İlahiyat Akademi Dergisi de, uzmanların kaleminden Türkiye’nin tartışma konusu birçok meselesiyle ilgili yol gösterici değerlendirmelere yer veriyor” sözlerine yer verdi.
Son protokol TUSAŞ ile
Prof. Dr. Gür, İntörn Mühendis Uygulaması ile öğrencileri daha diplomalarını almadan, intörn olarak gittikleri kurumlarda teskere bırakıp, yüzde 70 gibi bir oranda iş imkanına kavuştuklarını vurgularken, “Bu doğrultuda yönetim olarak yeni adımlar atmaya devam ediyoruz. Son olarak hafta içinde kısa adı TUSAŞ olan Türk Havacılık ve Uzay Sanayi Anonim Şirketi’nin Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Oğuz Borat ve Genel Müdürü Prof. Dr. Temel Kotil ile ortak bir protokole imza attık. Stajyer Mühendis Programı Protokolü ile, uzay ve havacılık sanayinde yerli ve milli üretime destek için işbirliği yapacağız. Protokol, GAÜN Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi ve Mühendislik Fakültesi öğrencilerine iş dünyası kapılarını açarken, aynı zamanda kendilerine milli ve yerli ürün üretimi için çalışma fırsatı verecek” diye konuştu.
GAÜN Öğretim Üyesi ve Göç Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Mehmet Nuri Gültekin, Gaziantep Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nün Suriyeli araştırması, Göç Enstitüsü tarafından Türkçe, Arapça ve İngilizce olarak kitaplaştırılan çalışma üzerine sunum yaptı.
Basın toplantısına, GAÜN Rektörü Prof. Dr. Ali Gür, Rektör Yardımcıları Prof. Dr. Metin Bedir, Prof. Dr. Şehmus Demir, Prof. Dr. Avni Gökalp, Rektör Danışmanı Prof. Dr. Süleyman Ganidağlı, Genel Sekreter Doç. Dr. Ayhan Doğan, Genel Sekreter Yardımcıları; Mehmet Ali Eminoğlu, Nuh Okumuş ve çok sayıda basın mensubu katıldı.
