Gaziantep İl Kültür ve Turizm Müdür Vekili Mehmet Aykanat, Raban Kalesi üzerindeki tarihi camii çevresinde yapılan çalışmaları yerinde inceledi.
A raban Belediye Başkanı Mehmet Özdemir, tarihi Raban Kalesi üzerindeki cami çevresinde yapılan kazı ve temizlik çalışmasını yerinde görüp incelemek için Gaziantep Arkeoloji Müzesi Arkeologu Halil Yılmaz ile birlikte Araban ilçesine gelen Gaziantep İl Kültür Ve Turizm Müdür Vekili Mehmet Aykanet ile birlikte kazı ve temizlik çalışması tamamlanan bölgeyi gezdirdi.
Araban Belediye Başkanı Mehmet Özdemir ve Gaziantep İl Kültür ve Turizm Müdür Vekili Mehmet Aykanat, tarihi cami çevresinde yapılan kazı ve temizlik çalışmasının ardından yaptıkları incelemeler sonucunda, Araban ilçesinin doğusunda bulunan tarihi Raban Kalesi üzerindeki toprak altında kalan eserlerin tamamının ortaya çıkarılması için kalenin üzerindeki alanın tamamında kazı ve temizleme çalışmasının devamı konusunda fikir birliği sağlandı.
Özdemir ile birlikte kazı ve temizlik çalışması tamamlanan tarihi cami çevresinde incelemelerde bulunan Aykanat, ‘‘Araban Kalesi, Araban ilçesinin doğusunda bulunan höyük üzerinde yer almakta olup Ortaçağda ‘’Raban’’ adıyla bilinmektedir. Kale, Bizans imparatorluğu 1. Aleksios Komnenos’un Müslümanlara karşı Avrupa’da destek istemesi sonucu Papa 2. Urbanus 25 Kasım 1095 günü Clermont Konsili’nda ‘’Kutsal toprakları Müslümanlardan kurtarmak’’ çağrısında bulunmuştur. Bu çağrı sonucu düzenlenen 1. Haçlı Seferi esnasında bir Fransız Soylusu tarafından kurulan Urfa Kontluğu (1098-1144) döneminde inşa edilmiştir. Araban Kalesi, zaman içerisinde Anadolu Selçuklu Sultanı olan 2. Kılıçaslan’ın 1448-1150 yıllarında eline geçirmiştir. Daha sonra ise 1155’te Atabey Nureddin Mahmud Zengi Kaleyi Selçuklulardan almıştır. Bu tarihten sonra yöre, Halep Eyyubileri, Anadolu Selçukluları (1218), İlhanlılar (1259), Memlüklular (1260), Dulkadiroğulları ve son olarak da Yavuz Sultan Selim zamanında bölge, Osmanlı topraklarına katılmıştır. 1523 yılından sonra da Birecik Sancağı’nın Rumkale kazasına bağlanmıştır. Cumhuriyetin ilanından sonra ise adı Araban olarak değiştirilmiştir. Araban Kalesi üzerinde bulunan camii, Urfa Kontluğuna Selçuklu Atabeyi İmameddin Zengi tarafından son verilmesi sonrasında Eyyübiler (1174-1250) tarafından inşa edildiği düşünülmektedir. Cami, 2010 yılında başlanan kazı ve temizlik çalışması sonrası restore edilmiş olup caminin kuzey ve batı kısmında bulunan eklentilerinde 24.03.2016 tarihine kadar büyük kısmı açığa çıkarılmıştır. Ancak caminin kuzey eklentilerinde açığa çıkarılan yapılarının kuzey yönünde de yapı sıralarının uzandığı alanlarda, caminin batı kısmında yer alan tonozlu yapının sırtlarında, bu tonozlu yapının ana giriş kapısında ve bilhassa bu giriş kapısında kanalizasyon olduğu düşünülen yapının tam manasıyla anlaşılabilmesi için bu alanlarda bulunan moloz toprağının kazı ve temizlik çalışmasına devam edilmesinin uygun olacağı kanaatindeyiz.
Kazı ve temizlik çalışması sonrasında açığa çıkartılan bu yapıların 2863 sayılı ‘Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür Varlıklarının Yapı Esasları ve Denetimine Dair Yönetmelik’ hükümlerine uygun biçimde korunma önlemlerinin alınması gerekmektedir’’ diye konuştu.
