Güneydoğu’nun doğal kolası olarak bilinen ve Ramazan sofralarının vazgeçilmez içeceği olan meyan kökü şerbeti, zorlu işlemlerin ardından sofralara ulaşıyor. Kola marketlerde 1.5 litrelik şişelerde 5,25 ile 5,50 TL arasında satışa sunulurken, meyan şerbeti ise 1.5 litrelik poşetler içerisinde 4 liradan alıcısıyla buluşuyor.
İlk kez içenleri ekşi tadıyla zorlayan şerbet, sağlık açısından faydalarının yanı sıra bölgedeki birçok insanın geçim kaynağı oluyor. Fırat Nehri çevresinde yetişen meyan kökü, Güneydoğu’nun Şanlıurfa, Kilis, Adıyaman, Mardin ve Gaziantep gibi illerinde yoğun şekilde tüketiliyor. Susuzluğu gidermesinin yanı sıra hazmettirici, böbreklere iyi gelmesi ve bağışıklık sistemini güçlendirmesi nedeniyle meyan kökü, iftar sofralarını süslüyor. Terleme, düşük tansiyon, isteksizlik, halsizlik, yorgunluk gibi hastalıklara da faydalı olduğu söylenen meyan şerbeti, böbrek taşlarına, idrar yollarına, mideye iyi geldiğine inanılması nedeniyle sıcak yaz günlerinin en çok tüketilen içecekleri arasında ilk sırayı alıyor. Dev kazanlarda kaynatılarak varillerde demlenip, ahşap haznelerde damıtılarak elde edilen meyan şerbeti, içerisine bol miktarda buz konularak tüketiliyor.
Kola 5,25, meyan şerbeti 4 TL
Güneydoğu'da yaygın olarak tüketilen meyan şerbeti 1.5 litrelik poşetlerde satılıyor. Bölgenin kolası olarak bilinen şerbet üretim yerlerinde ve seyyar satıcılarda poşeti 4 TL'den satışa sunuluyor. Türkiye'de yaygın olarak tüketilen kolanın ise 1.5 litresi market ve büfelerde 5.25 ile 5.50 TL arasında satışa sunuluyor.
Meyan şerbetinin yapımı
Gaziantep’in 6. kuşak meyan şerbetçisi Halil Gezer meyan şerbetinin yapım aşamaları hakkında açıklamalarda bulunarak, “Meyan şerbetinin yapımı gelen meyan kökleri içerisindeki çöplerin ayıklanması ile başlıyor. Tonlarca meyan arasından ayıklanan kökleri sabah namazı vakti içi su dolu varillere konularak demlemeye bırakıyoruz. Sabah saat 9.00 sıralarında varillerden çıkarılan meyan kökü ile şerbeti ise ahşap haznelere dökülerek, damıtılıyor. Gün boyu birkaç kez tekrarlanan damıtma işlemi, iftar vaktine birkaç saat kala başlayan poşetleme işlemi ile sona eriyor” dedi.
“Korona virüs talebi düşürdü”
Virüsün işlerini etkilediğini ifade eden Gezer, “Krona virüs tedbirleri kapsamında kapalı olan lokanta ve camiler işimizi düşürdü. Çünkü biz meyan şerbetini hem cami cemaatine hem de lokantalara dağıtıyorduk. Şu anda sadece vatandaşlar alıyor. Bu da talebi geçen seneye göre yüzde 30’a kadar düşürdü” şeklinde konuştu.
“Kadınlar poşetleme işini yapıyor”
Meyan şerbetinin paketleme işini kadınlar yapıyor. Paketleme işlemi Genelde aile üyelerinin kadınları tarafından yapılıyor. Meyan kökü şerbeti özellikle Ramazan’da kadınlar iş kaynağı oluyor. Yaz boyunca tüketilen meyan şerbetini poşetleme işlemini yapan kadınlar, bütçelerine katkı sağlıyor.
“Birçok haslığa deva oluyor”
Meyan şerbetinin faydalarına değinen Gezer, “Meyan şerbeti özellikle mide rahatsızlıklarına çok iyi geliyor. Mide asidinin yüzde 70’ini alıyor. Böbrek taşlarına da iyi geldiğini biliyoruz” diye konuştu.
Poşetleme işlemi yapan kadınlar ise günde 300-500 arası poşetleme işlemini yaptıklarını ve severek tükettiklerini belirtti.
