Yeni düzenlenen seçim yasasından sonra, herkesin konuştuğu sıfır baraj ittifakı nedir? Nasıl işler, fayda ve zarar analizleri nelerdir, araştırdık.
Doğru anlaşılabilmesi için maddeler halinde gözden geçirecek olursak;
İttifak yasasına göre, ittifakın içindeki bir parti barajı geçtiğinde tümü barajı geçmiş sayılıyor. Yani tüm partiler barajı geçecek bir ittifakta olduğunda baraj sıfır sayılacak.
Örneğin Cumhur ittifakında AK Partinin baraj sorunu olmadığına göre, MHP ve BBP'nin de baraj sorunu olmayacak. Ancak bu BBP'NİN milletvekili kazanacağı anlamına gelmiyor (tabi ayrı liste ile girerse)
Herşey D'hont hesabına kalıyor. Nedir bu D'hont ?
Örneğin Kars ilinde Cumhur ittifakı % 46 oy almış olsun. HDP %29, İYİ parti % 10, CHP 10, SP %5 oy almış olsun (Rakamlar farazidir)
Milletvekili dağılımda D'hont Şöyle işleyecek:
Tüm partilerin oyları önce 1'e sonra 2’ye sonra 3’e bölünüyor ve büyükten küçüğe bu rakamlar sıralanıyor.
Cumhur ittifakı
46/1= 46
46/2=23
46/3=15,3
HDP
29/1=29
29/2=14,5
29/3=9,66
CHP
10/1=10
10/2=5
10/3=3,33
1.Büyük rakam Cumhur İttifakında, 1 Milletvekili onun
2.Büyük rakam HDP’de 2 milletvekili onun
3.Büyük rakam Cumhur İttifakında 3 MV onun.
Yani 2 Cumhur İttifakına 1 HDP'YE gidecek.
Peki ittifak nasıl bölüşecek?
İttifakın Kars ilinde 46 olan oyu AKP 30 MHP 16 olsaydı, Burada iç D'hont uygulanacaktı.
Yine üstteki gibi ama bu sefer 2 partinin oy oranı önce 1’e sonra 2'ye bölünecek çünkü 2 vekil kazandılar.
Ak Parti
30/1=30
30/2=15
MHP
16/1=16
16/2=8
30 ve 16 iki büyük rakam 1.AK Parti 2.MHP aldı
Peki AK Parti 31, MHP 15 Alırsa nasıl dağılacaktı?
AK Parti
31/1=31
31/2=15,5
MHP
15/1=15
15/2=2 =7,5
En büyük iki rakamda AKP'de olduğu için, ittifakın kazandığı 2 Sandalyede AK Partiye gidecekti.
İşte sıfır baraj ittifakının önemi burada başlıyor.
Hayali Kars sonuçları nasıldı?
Cumhur İttifakı 46
HDP 29
CHP 10
İYİ 10
SP 5
Ayrı ayrı yapılırsa D’Hondt, 2 Cumhur İttifakına, 1 HDP'ye dağıtmıştı.
Cumhur İttifakının karşısında SIFIR BARAJ ittifakı olsaydı tersi olacaktı ve Cumhur İttifakı 1, SBİ 2 Milletvekili alacaktı.
Hesap Şöyle olacaktı
Cumhur ittifakı 46
Sıfır Baraj İttifakı (SBİ) 54
Cumhur İttifakı
46/1= 46
46/2=23
46/3=15,3
SBİ
54/1=54
54//2=27
54/3= 18
En büyük rakam SBİ'de, 1 Sandalye SBİ'YE gitti
2.Büyük rakam Cumhur İttifakında, 2. Sandalye ona gitti
3.Büyük rakam SBİ'de 3. Sandalyede ona gitti
Durum terse döndü değil mi?
İşte sıfır baraj ittifakı budur ve bunun için gereklidir.
Tek sayıda 1-3-5-7.... milletvekili olan illerde kesinlikle faydalıdır ve son sıra milletvekilliğini getirir.
Bazı illerde ise tümünü Cumhur İttifakı çıkartacakken, SBİ 1 ya da 2 Milletvekili kazanıyor.
Bu sebeple TBMM'ye 35-57 arasında fazla vekil gönderilebiliyor, üstelik bunların tamamını rakibinizden alıyorsunuz.
TBMM 300-300 olacağına 357-243 olabiliyor.
İlk turda TBMM çoğunluğunu alabilenin 2. Turu alması kesin gibi görünüyor.
