Hafta sonu 3 milyonu üzerindeki öğrenci hayallerini süsleyen üniversiteye gitmek için YKS sınavına girdi. Sınav sonrasında konuştuğum öğrenciler genel olarak sınavın çok kolay olduğunu söylediler. Ben de sınavda görevliydim özellikle sosyal bilgiler sınavından soruların kolay olduğuna şahit oldum. Peki sınavda zorlanan yok mu? Tabi ki var ama bu yıl ki sınavı önceki yıllarla kıyaslandığında soruların daha kolay olduğu kesin. Öğrencilere zorluk çıkarma konusunda bugüne kadar her yöntemi deneyen ÖSYM, hafta sonu yine herkesi şaşırttı ve belki de tarihin en kolay sorularını sordu. Bunu neden yapıyor bu bir eleme sınavı ise bu kolay sorular ile bilen ve bilmeyen nasıl ayırt edilecek? Umarım puanlar arasında yığılma olmaz. Şu soruyu kendime sormadan edemiyorum. Pandemi döneminde bile en ağır sorularla öğrencileri enkaza çeviren OSYM, şimdi ne oldu da birdenbire öğrenci dostu oldu! Acaba siyasi bir baskı mı oldu. Ya da sınavsız üniversiteye geçişin alt yapısı mı oluşturuluyor. Bunun emarelerini YÖK barajları kaldırarak vermişti aslında ÖSYM soruları kolaylaştırdı, bakalım arkadan daha başka neler gelecek? Sınav sonrası uzman ve öğrenci değerlendirmeleri hep pozitif yöndeydi. Peki hiç mi zorlanan yoktu? Elbette var bu kolay sorulara rağmen ÖSYM sınava ilişkin sayısal verileri açıkladığında göreceğiz yine Matematik ve Fen den ortalamalar düşük olacaktır. Ama önceki yıllara göre ayırt edici ve zorlayıcı soruların sorulmaması, aynı puanlarda yağımla yaratacaktır ki bu durum özellikle özel okullarda okuyan ve şişirilmiş notlarla diploma notu yüksek olan öğrencilere büyük avantaj sağlayacaktır. Bu eğitimde fırsat eşitliğine aykırı bir durum. Düşünün aynı neti yapan iki öğrenciden özel okulda okuyanı şişirilmiş notlar nedeniyle diğer devlet okulunda okuyan öğrenciden daha avantajlı duruma gelecek. Maalesef bu da zaten dibe vuran adalet duygusunu daha da sorgulanır hale getirecek.
Yukarıda 2021 yılında yapılan sınavın istatiskleri gösterilmiş. Temel Matematik’ten 4O sorudan 5 net ortalaması var. Bu yıl belki bir miktar artacak ama yinede 10 neti bulacağını zannetmiyorum. 1 net ile üniversite sınavının kazanıldığı bir sitem sürdürülebilir değildir. YÖK’ün barajları kaldırmasıyla zaten kolay olan üniversiteye girmek bu yıl çok daha da kolay olacak. Puanların hesaplanması bir yüksek öğretim programına yerleştirilmek için ilgili puan türlerinde 0,5 net yetecek. YKS ve benzeri sınavlar, bir başarı sınavı değil, sıralama sınavı. Yani kontenjan açığı olduğu sürece puanı hesaplanan her adayın üniversiteli olma şansı var ve bu şans çok yüksek. Önceki yıllarda yüz binlerce kontenjan boş kalmıştı önce YKS sınavında barajların kaldırılması sonra soruların kalitesizleştirilmesi ve kolaylaştırılmasın bakalım boş kontenjanların dolmasını sağlayacak mı? Nereden baksanız tutarsızlık. Umarım yarınımızın teminatı gençler istedikleri üniversiteyi kazanırlar. Ama üniversiteyi kazanmak yetmez asıl sorun mezun olduktan sonra başlıyor.