Orta Vadeli Ekonomi Programı

Hazine ve Maliye Bakanlığı, (2021-2023)  Orta Vadeli Programı açıkladı. Birçok başlıkta program ve öngörülerin bulunduğu ekonomi programında  konjonktürdeki gelişmeler dikkate alındığında fiyat istikrarının gerçekleşmesinin ne kadar gerçekçi olduğu tartışılabilir. Zira enflasyonist beklentilerin kendisi, aynı zamanda enflasyonu tetikleyen bir neden olarak karşımıza çıkıyor. Ekonomik ajanlar,  firma,  hanehalkı  ve finansal piyasalar olarak üç grupta düşünülebilir.  Bu grupların sürekli değişen kararları kendi fayda maliyet hesaplarına göre olsa da içinde bulundukları ekosistemin dinamikleri de bu kararlarda etkilidir. Konunun bir başka yönü cari açıktır.
Enflasyonun bu kadar yüksek olduğu bir ortamda kredilere olan talebin artması,  cari açık genişlemesine yol açmaktadır. Kur yükseldiğinde fiyat istikrarını korumak  zorlaştığı için ve bu sarmal ülkemizde dönem dönem devam ettiği için sermaye hareketleri kısıtlı değilse, fiyat istikrarı  cari açık vererek sağlanabilmektedir.  2022 Ocak ayında 7.112 milyon dolar açık veren cari işlemler dengesi orta vadeli programda 2022 yılı için 5.4 milyar dolar olarak açıklandı. Bu rakamın 2023  yılında  1.3 milyar dolar artıya geçmesi öngörüldü. Cari fazlanın  oluşması  ekonomik büyümenin de başlıca bir göstergesi olarak düşünülmelidir. Ayrıca cari fazlanın değerlendirilmesinde altın ve enerji  dahil olarak düşünüldüğünde açık artmaktadır. Grafik 2019-2022 dönemi cari dengeyi göstermektedir.



Ancak bu durumun gerçekleşmesi, Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde genellikle sermaye akımları ile ve döviz kuru oynaklığı ile hızlı bir şekilde değişebilmektedir. Ücretler ve ithal ara malı maliyetleri tüfe  ile doğrudan ilişkilidir. Bunun yanısıra  Ocak ayında doğrudan yabancı yatırımlar ve diğer yatırımlara bağlı  net sermaye girişleri sırasıyla 516 ve 6.665 milyon dolar seviyesindeyken, portföy yatırımları şeklindeki  net sermaye çıkışı 766 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu nedenle sürdürülebilir büyüme ve istihdamın sağlanmasında, doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının önemine dikkat çekmek gerekiyor.