Geçtiğimiz günlerde asgari ücrete Cumhuriyet tarihinin en büyük zammı yapılsa da. Asgari ücretin açıklanmasından bir gün sonra verilen zammın bir kısmı buhar oldu uçtu. Alım gücü son yılların en düşük seviyesinde. Nüfusun büyük kısmı açlık sınırında, %80’den fazlası da yoksulluk sınırının altında. Dolar ve Euro’nun yükselmesi ile iğneden ipliğe her şeye zam geldi. 1970’lerde tüp kuyrukları yağ kuyrukları olurdu şimdi benzin istasyonlarının önü araç dolu. Depoyu doldurup sadece 40-50 lira kâr edebilir miyim düşüncesinde insanlar. Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisinde en temel ihtiyaçlar içerisinde fizyolojik ihtiyaçlar olarak bilinen yeme, içme, barınma, giyinme ihtiyaçları gelir. Ama artık bu ihtiyaçları karşılamak bile çok zor. Marketlerde şeker, yağ, çay gibi temel ihtiyaç maddeleri tane ile satılmaya başladı. Kiralar fahiş şekilde yükseldi sıradan bir bodrum katında oturmak için asgari ücretin yarısı kadar kira ödenmesi gerekiyor. İnsanlar artık ellerinde telefonla sanki maç sonucu bekler gibi döviz kurunu takip eder oldu.
Peki ekonomimiz neden bu duruma düştü? bu durumdan nasıl kurtulacağız? Yeni bir ekonomik modelden bahsediliyor düşük faiz ve ihracata yönelik bir ekonomik bu. Yani bu modelde ucuz ş gücü nedeniyle yabancı yatırımcılar ülkemize gelip yatırım yapacaklar. Bu durumun ihracatın artmasına, ekonominin gelişmesine neden olacağı düşünülüyor. Bu modelin başarıya ulaşması tabi ki hepimizin tek düşüncesi ama maalesef durum pek iyi değil şimdilik. Sabredin deniliyor lakin bu pahalılıkta insanlar daha ne kadar sabredecekler bekleyip göreceğiz. Peki biz bu duruma nasıl geldik? Tarımda ne durumdayız, hayvancılık yeterince gelişmiş mi, sanayi, turizm, bankacılık sistemlerimiz nasıl? Katma değeri yüksek ürünler üretebiliyor muyuz? Bence Çin modeli veya Türk modeli ekonomi adına ne dersek diyelim önce bu soruların cevabını aramamız lazım. Apple’nin piyasa değeri bugün 3 trilyon dolar bizim gayri safi milli hasılamız ise 720 milyar dolar. Almanya’nın 2020 ihracatı pandemiye rağmen 1 trilyon 204 milyar Euro. Türkiye’nin ise 2020 toplam ihracatı 140 milyar Euro. Maalesef gelişmiş ülkelerle rekabet edecek ekonomik büyüklüğe henüz ulaşamadık. Tarım sektörüne bakalım isterseniz bundan yaklaşık 12 bin yıl önce buğday dünyada ilk kez Mezopotamya topraklarında Diyarbakır çevresinde üretilmiştir. Ama şimdi buğdayı dışarıdan alıyoruz. Hollanda 40 bin km2’lik yüz ölçümü ile yaklaşık 100 milyar euroluk tarımsal ürün ihracatı yaparken tarım ülkesi Türkiye’de bu durum çok düşük. Bizim tarımda sanayide ve farklı sektörlerde katma değeri yüksek ürünler üretmemiz gerekmektedir. Yoksa yapılan bu düzenlemeler faizin indirilmesi asgari ücretin artırılması yaraya pansuman yapmaktan başka işe yaramayacaktır.
Birazda özel sektör öğretmenlerinden bahsetmek istiyorum. Düşünün 4 yıl emek vermiş bir öğretmen asgari ücretin altında maaş alıyor. Asgari ücretin artırılmasıyla özel sektörde çalışan öğretmenlerin neredeyse %70’inin maaşı asgari ücretin altında kalmış durumda. Acaba bu durumda olanlarla ilgili bir yasal düzenleme yapılacak mı? Bir öğretmenimizin mesajını aynen iletiyorum’’ Branşım yabancı dil. Bugün Ankara Batıkent' te bir özel bir Anadolu lisesi ile görüşmeye gittim bana 9:00-6:00 arası 9. 10.11 ve 12. sınıflara gireceğimi cumartesi de yarım gün olduğunu ve 11 ve 12'lerin dil grubu olduğunu söyledi. Ben de şaşırdım çünkü hepsinden birer tane şube olsa dahi 2 dil grubu sınıfı olunca ders saati bir öğretmenin kapatabileceğinden fazla olacaktır oldum. Bana dedi ki 55 saat oluyor işte biz onu 45' e fan indiririz 9 ve 10'larda önemli bir ders değil İngilizce sonuçta oldu. Kaç para istiyorsun dedi. Ben de 40 saatten fazla gireceksem en az 4000 TL ki hafta sonu da var 4500TL istiyorum dil grubu var iki tane de sonuçta bu evde ekstra çalışmamı gerektirir oldum. Bana kurucu "Yuh ne yaptınız hocam okulu da üstünüze yapayım mı?", dedi. O kadar sinirlendim ki size anlatamam ben de dedim ki 4500TL' ye okulu üstüme yapacak kadar az kazanıyor olsanız bu işi yapmazsınız sizde o göz yok ana dünyayı üzerinize yapsak yine de gözünüz doymaz o kadar ki bir öğretmenle hakkından çok daha azını istediği halde eşek yüküyle üstüne iş yükleyip yuh fan diyerek aklınızca alay ediyorsunuz. Sizde değil kabahat sizlere bu vasfı verenlerde asıl kabahat terbiyesiz, rezil seni olup çıktım kapıdan. Artık kesinlikle bir şeyler yapılmak zorunda gerçekten yetti artık!
Başka bir öğretmenin mesajı’’ Dün Bursa’da Özel bir kurs merkezi ile görüştüm. Çalışma saatleri hafta içi sabah 09:30 akşam 20:30 yani günde 11 saat. Cumartesi sabah 8:30 ile akşam 19:00 pazar tatil. Bu saatler için ücreti sormak dahi içimden gelmedi açıkçası. Ama sormak istedim bu kadar saate verdiğiniz ücreti merak ettim açıkçası dediğim de bana verilen karşılık su oldu; bu ön görüşme eğer sizi uygun bulursak ikinci kez çağırıp fiyatı belirteceğiz ama 4000 TL’den fazla veremeyeceklerini söyledi. Dedim beni ikinci kez görüşmek için aramayın çünkü siz bana uygun değilsiniz dedim ve çıktım. Yani arkadaşlar bu koşulları kabul eden kim? Bu sistemi kabul ettikçe daha çok konuşuruz biz burada bunları günde 11 saat çalışmak nedir 11 saate en fazla 4000 ücret nedir? Hangi insana hangi mesleğe yakışır bu?’’
Toplumun çoğunda olduğu gibi özel sektördeki öğretmenler zor durumda. Ağır çalışma koşulları, düşük maaşlar, yöneticilerin mobbinglerine maruz kalma ve birçok sorun. Meclise sunulacak Öğretmenlik Meslek Kanununda özel sektör öğretmenleri içinde bir düzenleme yapılması, oda açma izni verilmesi, taban maaş uygulamasına geçilmesi elzemdir. Bir an önce içinde bulunduğumuz ekonomik buhrandan kurtularak daha müreffeh bir Türkiye için umutlu olmak istiyorum. Ülkemi çok seviyorum. Bu günlerde geçecektir…