Virüs başladığı günden beri …

Economist dergisinin son sayısında yer alan “What is the economic impact of the latest round of lockdowns?-Karantinanın ekonomik etkileri nelerdir” başlıklı yazıda, pandeminin ekonomi üzerine olan etkileri tartışılıyor. Buna göre 2020 Nisanında, küresel ekonomik çıktı, aksi halde olacağı seviyenin % 20 altında idi. Kışa girdiğimiz günlerde Koronavirüs vakaları yeniden yükselirken, zengin ülkeler yeni bir tecrit turu dayattılar. Fransa Kasım ayında hapsedildi, İtalya Noel nedeniyle kilitlendi ve İngiltere 6 Ocak’ta ulusal bir tecrit altına girdi. Japonya’nın bazı bölgeleri olağanüstü duruma girdi. Evde kalma kararlarından federal hükümetin değil, eyalet ve yerel makamların sorumlu olduğu Amerika’daki durum ise daha karmaşık. Bu durumun iyi yerel uygulama örneklerinin örnek alındığı bir çerçevede yürüdüğü söyleniyor. Bu dönemde Türkiye de sıkı bir kısıtlamayı mümkün olduğu kadar uygulamaya çalışıyor.

Genel  olarak  okulları kapatmak için bahara göre daha az iştah olduğu ve maske takma  ve uluslararası gelenlerin test edilmesi için daha fazla iştah olduğu görülüyor. Bu sürede en fazla talebi artan ürün dizüstü bilgisayarlar oldu. “İnovasyonun yönünü video konferans, uzaktan çalışma  ve uzaktan etkileşimi  destekleyen yeni teknolojilere kaydırdı”. Tüketiciye dönük işletmeler örneğin müzik ve tiyatro sektörü için internet üzerinden verilen konser ve sunumları izlemek imkanı doğdu.

Virüs ilk yayılmaya başladığında, hükümetler ekonomiyi yerinde dondurmaya niyetliydi. Ancak zamanla, ekonomik faaliyetin pandeminin şokuna adapte olduğu ortaya çıktı. Bu nedenle 2021 yılında hükümetlerin mali desteği daha az tercih edecekleri öngörülebilir. Bizde de Doğu Akdenizdeki gerilim, Suriye sınırı ve diğer jeostratejik gelişmeler sayılmazsa TCMB’nin para politikası, döviz kuru ve Borsa İstanbul ile ilgili politikaların ağırlıklı olarak tartışıldığı bir yıl oldu.

Kuşkusuz bu dönemin en başarılı anlaşmalarından birisi Birleşik Krallık ile imzalanan ve gümrük birliğinden doğan haklarımızı korumamızı sağlayan Serbest Ticaret Anlaşması (STA) oldu. Bu anlaşma imzalanmamış olsa idi geçerli olacak %75 gibi bir vergi yükü söz konusu olacaktı. Dış ticaret fazlası verdiğimiz ülkelerden biri olan İngiltere’ye olan ihracatımız 5,6 milyar dolar. Toplam ihracatımızın %7’si İngiltere’ye olduğu düşünülürse bu oranın arttırılması ve ileriye dönük olarak yatırım, hizmetler ve tarım konularında ilerlemeler kaydedilmesi bekleniyor.